1Кошовий, СА 1Ph.D. (World history), Chief consultant, Division on Relations with National Parliaments, Inter-parliamentary Relations Department of Verkhovna Rada of Ukraine; Chairman of the board of Ukrainian Association of Sinologists koshovyy_serhiy@ukr.net |
Kitaêznavčì doslìdžennâ 2018, 2:99-126 |
https://doi.org/10.15407/chinesest2018.02.099 |
Рубрика: Політичний та соціально-економічний розвиток Китаю |
Мова: українська |
Анотація: Досліджено зовнішню політику Китайської держави в Полярному регіоні, особливий наголос робиться на періоді після опублікування “Білої книги щодо арктичної політики Китаю”. Розглянуто основні напрями, форми і методи політики щодо зазначеного регіону як на двосторонньому, так і багатосторонньому рівні. Проаналізовано витоки, масштаби й особливості арктичного вектора китайського зовнішньополітичного курсу. Встановлено, що серед пріоритетних напрямків зацікавленості: 1) зміна клімату в Арктиці та його глобальний вплив; 2) арктичні (мінеральні, рибні, енергетичні) ресурси; 3) судноплавство (нові торговельні шляхи), економічне співробітництво та туризм; 4) реалізація на практиці китайських наукових досягнень (глобальна навігаційна супутникова система “Бейдоу”, космічні дослідження, методи прогнозування погоди); (5) участь у розробці політики щодо Арктики та її законодавче забезпечення. З’ясовано, що сучасна зовнішня політика КНР, як, власне, і її арктичний елемент, є вмілим інструментом поєднання “м’якої” та “твердої” сили з обстоювання національних інтересів КНР. Доведено, що від часу оприлюднення “Білої книги щодо арктичної політики Китаю” Китайська держава дедалі більше утверджується у статусі арктичного стейкхолдера, а не лише рядового спостерігача в Арктичній раді. Водночас робиться прогноз, що активність і китайська присутність в Арктиці в найближчий період продовжуватимуть неухильно зростати, а арктичний вектор зовнішньополітичної діяльності КНР буде лише посилюватися в різних вимірах. |
Ключові слова: Ініціатива, Антарктика, Арктика, Арктична рада, арктичний стейкхолдер, глобальне управління, двостороннє і багатостороннє співробітництво, зовнішня політика КНР, Китай, концепт, Північний морський шлях, Полярний Шовковий шлях, “Велика полярна держава” |
Повний текст (PDF)
- Гудев П. А. Арктические амбиции Поднебесной. – Режим доступу: https://www.globalaffairs.ru/global-processes/Arkticheskie-ambitcii-Podn...
- Журавель В. П. Китай, Республика Корея, Япония в Арктике: политика, экономика, безопасность // Арктика и Север. 2016. № 24.
- Сунь Сювэнь. Проблемы и перспективы освоения Северного морского пути в контексте реализации инициативы “Пояс и Путь” // Проблемы Дальнего Востока. 2017. № 6.
- China, Finland to enhance Arctic research cooperation // Xinhua, 2018-04-18. – Режим доступу: http://www.xinhuanet.com/english/2018-04/18/c_137120011.htm
- Beiji diqu fazhan baogao 刘惠荣 孙凯 董跃 “北极地区发展报告(2016)” [Blue Book of Arctic region. 2017 Edition] 北京:社会科学文献出版社, 2017年, 370页.
- Brady Anne-Marie China as a Polar Great Power. Cambridge University Press, 2018.
- China’s Arctic Policy // The State Council Information Office of the People’s Republic of China, January 26, 2018. – Режим доступу: http://english.gov.cn/archive/white_paper/2018/01/26/content_28147602666...
- CHINARE – Chinese Arctic and Antarctic Administration 国家海洋局极地考察办公室. – Режим доступу: http://www.chinare.gov.cn/
- Combal-Weiss Ariane. China’s Arctic Policy // EU-ASIA Centre, 13 April 2018. – Режим доступу: http://www.eu-asiacentre.eu/pub_details.php?pub_id=237
- Eyssen Robert. HSK Komet. Kaperfahrt auf allen Meeren. Koehler Verlagsgesellschaft Hamburg, 2002.
- Future Arctic Shipping sea route connecting Europe and Asia by Prof. Natsuhiko Otsuka // Arctic Economic Council, 23 January 2018. – Режим доступу: https://arcticeconomiccouncil.com/wp-content/uploads/2018/07/Otsuka.pdf
- Grieger G. China’s Arctic policy: How China aligns rights and interests // European Parliament Think Tank, 24-04-2018. – Режим доступу: http://www.europarl.europa.eu/thinktank/en/document.html?reference=EPRS_BRI(2018)620231
- Guojia haiyangju 国家海洋局学习贯彻习近平海洋强国思想纪实 // 中国海洋报 2017年10月18. Режим доступу: http://www.soa.gov.cn/xw/hyyw_90/ 201710/t20171018_58385.html
- Humpert Malte. The Future of Arctic Shipping: A New Silk Road for China. The Arctic Institute: Centre for Circumpolar Security Studies, November 2013. – Режим доступу: https://issuu.com/thearcticinstitute/docs/the_future_of_arctic_shi-pping...
- Humpert Malte. China Looks to the Arctic // China US Focus, February 28, 2018. – Режим доступу: https://www.chinausfocus.com/foreign-policy/china-capitalizes-on-arctic-...
- Jidi zhi sheng 极地之声 // 极地之门 Gate to the Poles, 2014 年 11 月 25 日. – Режим доступу: https://www.polar.org.cn/ueditor_uploads_files/c811b7e7-7318-4d34-9b9e-6...
- Kiruna Declaration 2013. On the occasion of the Eighth Ministerial Meeting of the Arctic Council. May 15, 2013. Kiruna, Sweden. – Режим доступу: https://oaarchive.arctic-council.org/handle/11374/93
- Lackenbauer W., Lajeunesse А., Manicom J., Lasserre F. China’s Arctic Ambitions and What They Mean for Canada. University of Calgary Press, 2018.
- Li Zhenfu. 李振福。 北极航线的中国战略分析 // 中国软科学, 2009, No. 1, 页1–7.
- Liu Jin. China als Baumeister in der Arktis: Zum Weißbuch der chinesischen Arktispolitik // WeltTrends: Das außenpolitische Journal. 2018. No. 140.
- Liu Jin. 刘晋. 中国在北极的五项关键政策主张 // 世界经济论坛网站, 2018年8月13日。– Режим доступу: http://www.ciis.org.cn/chinese/2018-08/17/content_40465193.htm; https://cn.weforum.org/agenda/2018/08/50b40f7e-446f-4933-81a6-de4fe0ced85c/
- National Snow and Ice Data Center. Record low extent in the Chukchi Sea // Arctic Sea Ice News & Analysis, December 6, 2017. – Режим доступу: http://nsidc.org/arcticseaicenews/2017/12/record-low-extent-in-the-chukc... /
- Nong Hong. China’s Interests in the Arctic: Opportunities and Challenges. Examining the implications of China’s Arctic policy white paper. Institute for China America Studies, 2018.
- Raspotnik Andreas. The European Union and the Geopolitics of the Arctic. Edward Elgar, 2018.
- Sandmark Ulf China Offers New Silk Road To Northern Europe Through the Arctic Back Door // EIR, 2018, Vol. 45, No. 5. – Режим доступу: https://larouchepub.com/eiw/public/2018/eirv45n05-20180202/28-33_4505.pdf
- Seafood from a changing Arctic by Max Troell, Arne Eide, John Isaksen, Øystein Hermansen and Anne-Sophie Crépin // National Center for Biotechnology Information, 27 October 2017. – Режим доступу: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5673870/
- Shan Jie. Chinese seeking Arctic adventures boosting Russian tourism industry // Global times, 2018/1/16. – Режим доступу: http://www.globaltimes.cn/content/1085074.shtml
- Sørensen Camilla T. N. China as an Arctic Great Power Potential Implications for Greenland and the Danish Realm // Forsvarsakademiet, 01-03-2018. – Режим доступу: http://www.fak.dk/publikationer/Pages/China%20as%20an%20Arctic%20Great%2... Stephen Kathrin. Kooperation oder Konfrontation in der Arktis? // WeltTrends: Das außenpolitische Journal, 2018, No. 140.
- Waijiaobu fubuzhang. “外交部副部长张明在 ‘第三届北极圈论坛大会’ 中国国别专题会议上的主旨发言” [Keynote Speech by Vice Foreign Minister Zhang Ming at the China Country Session of the Third Arctic Circle Assembly]. Ministry of Foreign Affairs of the People’s Republic of China, October 17th, 2015. – Режим дос-тупу: http://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/wjdt_665385/zyjh_665391/t1306858.shtml
- Wang Yi. “王毅部长在第三届北极圈论坛大会开幕式上的视频致辞” [Video Message by Foreign Minister Wang Yi At the Opening Ceremony of the Third Arctic Circle Assembly]. Ministry of Foreign Affairs of the People’s Republic of China, October 17th, 2015. – Режим доступу: http://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/wjb_663304/wjbz_663308/2461_663310/t1306...
- Wegge Njord. China in the Arctic: Interests, Actions and Challenges // Nordit, 2014, No. 32.
- Xi Jinping. 习近平在中共中央政治局第八次集体学习时强调 // 人民网, 2013年07月31. – Режим доступу: http://politics.people.com.cn/n/2013/0731/c1024-22399478.html
- Yidai yilu… shexiang. 国家发展改革委 国家海洋局关于 印发 “一带一路”建设海上合作设想的通知 // National Development and reform Commission, 2017年6月19日. – Режим доступу: http://www.ndrc.gov.cn/gzdt/201711/t20171116_ 867175.html
- Zhongguo de beiji zhengce baipishu quanwen “中国的北极政策” 白皮书 )全文 (// The State Council Information Office of the People’s Republic of China, 26-01-2018. – Режим доступу: http://www.scio.gov.cn/zfbps/32832/Document/ 1618203/1618203.htm
- Zhong-Bing. 中-冰北极科学考察站正式运行 // 新华网, 18-10-2018. – Режим доступу: http://www.xinhuanet.com/tech/2018-10/18/c_1123579959.htm
- Zhongguo-Beiou. 中国—北欧北极研究中心成立 // 中国海洋报讯, 2013年12月12日. – Режим доступу: http://www.soa.gov.cn/xw/hyyw_90/2013nhyyw/ 201312/t20131212_28738.html